منبرهای دی ماه ۱۳۹۲

منبرهای دی ماه ماه ۱۳۹۲

ــــــــــــــــــ

یزد

نشانی: میدان میر چخماق- خ سلمان – حسینیۀ نظر کرده

 

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی- به دعوت جناب آقایان میزانی و عقبایی از طرف هیئت نظرکرده

 

از سه شنبه ۳  دی ماه تا ۱۱ دیماه- به مدت نه شب-

شب ها از ساعت بیست تا بیست و چهل و پنج دقیقه

موضوع: کلیدهای اصلی در تزکیۀ نفس -با تکیه بر ساختارهای عاشورایی-

چکیده: یکی از مباحث اولیۀ ما بحث در خواسته های آدمی است که از آن در مباحث عرفانی به عنوان طلب یاد می شود. خواسته ها را باید بستر اراده های انسانی دانست. از نگاه روانشناسانه خواسته ها تعیین کننده ترین مسائل در موفقیت یا شکست های آدمی است. در قرآن کریم داستان عاشقی زلیخا بر حسن یوسف نشان دهندۀ دو نوع خواسته است. یکی خواهان جسم یوسف و تصاحب زیبایی ظاهری یوسف است ویکی خواهان خدا و پاکی ها. هر دو برای رسیدن به خواسته های خود راه ها را بر می گزینند و اراده تنجام کارهایی کتناسب با همان خواسته ها را دارند. یکی درها را می بندد و دیگری در پی گشودن در هاست. یکی توقف و ماندن می خواهد و یکی رفتن و گریختن. یکی می گوید من آماده ام و هستم و دیگری می گوید من نیستم. یکی به اسارت دیگری می اندیشد و دیگری به آزادی او. در نهایت آنان هر دو اراده هایی هماهنگ بت خوایته های خود می کنند و به خواسته های خود می رسند.

طلب پیش نیازی است که خدا در وجود ما نهاده است تا راهمان ببرد. به قول مولوی «این طلب در تو گروگان خداست/ زان که هر طالب به مطلوبی سزاست». یوسف از آن جا که خواهان خداست به قدرت بی پایان خداوند اعتقاد دارد و بی وقفه ای به سوی درهای بسته می گریزد. گر چه رخنه نیست در عالم پدید/ خیره یوسف وار می باید دوید.» …ادامه دارد.

ــــــــــــــــــ

یزد

نشانی: بلوار جمهوری- کوچۀ اورژانس بیمارستان افشار- روبروی هتل پارسیان- منزل مرحوم حاج میرزا علی چاوش

 

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی- به دعوت جناب آقای مسعود چاوش

از سه شنبه ۳  دی ماه تا ۱۲ دیماه- به مدت ده شب-

شب ها از ساعت نوزده تا نوزده و چهل و پنج دقیقه

موضوع: کلیدهای اصلی در تزکیۀ نفس -با تکیه بر ساختارهای عاشورایی-

چکیده: تزکیه نیز مانند تربیت یکی از اصلی ترین اهداف هدایت انبیا بوده است. برای تزکیه نفس و پیمودن راه سیر و سلوک شرعی یکی از بهترین روش ها تکیه کردن به سیره و روش اولیاست. تاریخ عاظورا با همۀ فراز و نشیب هایش می تواند در این راه درس آموز باشد و انسان را به خوبی تربیت کند. تلاش می کنم تا با تکیه بر موضوعاتی چون همت واحد داشتن و نگاه توحیدی و…به این مهم بپردازم. مقدمات این بحث را در مسئلۀ وحی و چیستی و چگونگی آن و سپس در سخن خازنان وحی و در نهایت سیره و عملکرد آنان بنیاد خواهم نهاد.

 

ــــــــــــــــــ

یزد

نشانی: خ فرخی- کوچۀ اورژانس کلانتری- روبروی اورژانس- منزل مرحوم حاج عبدالرسول افلاطونیان

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی- به دعوت جناب آقای افلاطونیان

از دو شنبه ۲  دی ماه تا ۱۲ دیماه- به مدن ده روز

صبح ها از ساعت هشت و نیم تا نه و پانزده دقیقه

موضوع: مفهوم زیارت و جایگاه آن در فرهنگ تشیع

چکیده: زیارت واژه ای عربی است و در متون اسلامی کاربرد هایی دارد. دیدگاه سنی و شیعه تفاوت هایی ماهوی در این زمینه دارد. دائره مفهوم زیارت در فرهنگ شیعه بسی گسترده تر است. اینن گستردگی ریشه در نگرش های متفاوتی دارد که شیعه به مفاهیمی چون ایمان و مؤمن و بلکه انسان دارد. تفکر ولائی و اندیشه و گفتمان امامت در این مسئله تأثیر به سزائی داراست….

ــــــــــــــــــ

تفت

نشانی: بعد از میدان شاه ولی- حسینیه شوده سفلی

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی – روز اربعین شالار شهیدان

دو شنبه ۲  دی ماه -یک جلسه-

صبح از ساعت ده و نیم دقیقه تا یازده

موضوع: نعمت های الاهی و وظیفۀ شکر گزاری ما

چکیده: نعمت های معنوی و مادی هر دو نیازمند شکرگزاری است. بحران بی دینی و یا کم ایمانی بخشی از آن در ناسپاسی در برابر نعمت های الاهی ریشه دارد. 

ــــــــــــــــــ

یزد

نشانی: بلوار جمهوری – مسجد قبا

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی – به دعوت جناب آقای ستایش

دو شنبه ۲  دی ماه -یک جلسه-

صبح از ساعت هشت و نیم و نه و پانزده دقیقه

موضوع: تکلیف خدمتگزاری به آستان پیشوایان معصوم(ع)

چکیده: وظایف و تکالیف ما در برابر ائمه (ع) واجبات بزرگ ماست. زیارت مستحب است و خدمت واجب. مستحب در برابر واجب تاب نمی آوزد. 

ــــــــــــــــــ

یزد

نشانی: بلوار جمهوری – مسجد قبا

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی – به دعوت سرکار حاجیه خانم طاهره مسرت

یک شنبه ۱  دی ماه -یک جلسه-

صبح از ساعت ده و پانزده دقیقه تا یازده

موضوع: پاسخ گستردۀ جامعۀ زنان به رسالت پیامبر (ص) -از گذشته تا کنون-

چکیده: در بر رسی های تاریخی و تحلیل فکت ها و واقعیت های تاریخ اسلام آشکار می شود که زنان بیش و پیش از مردان به دعوت پیامبر (ص) و رسات وی پاسخ مثبت داده اند و در آن راه تلاش ها کرده اند و رنج ها برده اند و شکنجه ها دیده اند. انان در عرصۀ مبارزه و مهاجرت نه تنها دوشادوش مردان بلکه گاهی فرا تر از آنان گام برداشته اند. این نظریه بی گمان مخالفانی جدی دارد که در این مخالفت نیز انگیزه هایی همیشه داشته اند که آنان را به سرسختی و تعصب وا می دارد. در این باره اولین مطلبی که لازم است دانسته شود این که جامعۀ متصل به عصر جاهلیت در تحقیر و کوچک انگاری و فراموش سازی جامعۀ زنان از هیچ تلاشی فرو گذار نمی کرده است. تا آنجا که تاریخ نویسان نیز از ذکر و یادآوری ارزش های واقعی که زنان به دست آورده بودند پرهیز می کرده اند. پذیرفتنی نیست جامعۀ جاهلی که دختران را زنده به گور و زنان را از جایگاه انسانی خود فرو تر می شمرده است اکنون به یک باره به همۀ ارزش های آنان سر فرود بیاورد و به ثبت کواضع و ایستارها و اقدام های آنان بپردازد.

نبود بسامد بالای گزارش های تاریخی از این جامعۀ محکوم به هیچ وجه دلیل موجهی بر بی تحرکی و ناکارامدی آنان نیست. دلیل حذف آنان را از قلم و ذهن جامعه و تاریخ آن روزگاران تا واپسین های تاریخ اسلامی هیچگاه نباید از یاد برد. آمار زنان مبارز و مهاجر در کنار مسلمانان را باید با ضریب محاسبه کرد تا به آمار واقعی نزدیک تر شد. در این میان چهر هایی چون حضرت خدیجه و فاطمه(س) و زینب و ام کلثوم و اسماء و فضه و سوده و ام سلمه و زینب بنت جحش و سمیه شهید و ..ده ها زن نامدار از اصحاب نمونه های بسیار خوبی برای اسن حقیقت و کشف آن از پس پرده های سانسور و خذف تاریخی زنان و پاسخگویی آنان به رسالت پیامبر است. دومین مطلبی که باید به آن توجه لازم داشت این است که رسالت پیامبر (ص) دعوت به زنده کردن مهر و عاطفه و احساس و انسانیت و مهربانی و گذست و حیا و شرم و آزرم و ادب بود. زنان به دلیل روحیه های احساسی و دل های مهربان و شرم وحیای زنانه به مراتب باید پیشگامان پر شتاب جامعۀ آن روز در پاسخ به دعوت مهر و عاطفۀ پیامبر و اسلام بوده باشند. به ویژه که اسلام و پیامبر بیشترین  بها را به آنان داده و در قبال جامعۀ مردسالار و تحقیر گر و اهانتت کننده به زنان به خوبی از آنان دفاع می کرده است.

فریاد دفاع قرآن در مکه به دفاع از زنان و دختران زنده به گور شده و به استثمار گرفته شده هنوز در گوش تاریخ طنینن انداز است. این پاسخگویی در طول تاریخ بلند اسلامی هیچگاه از اوج خود نیفتاد جز این که تاریخ نویسان و غرض آلودگان از یادکرد جایگاه و نقش بزرگ آنان تن زده اند و به فراموشی سپرده اند. حتا اگر کسانی را چون سکینه دختر امام حسین (ع) را یاد کرده اند فقط در سال های کودکی و در تراژدی مصیبت بار کربلا از او یاد کرده اند. در حالی که خانم سکینه در سال های میانی عمر خود یکی از نامداران عرصۀ سیاسی و فرهنگی در تاریخ اسلام بوده است. در منزل و در حضور وی در دوران حفقان بنی امیه نشست های شعر و ادب با حضور مردان عرصۀ فرهنگ وگاه سیاست برگزار می گشت که سندی از اوج شخصیت زنان مسلمان و شیعه است.

 

ــــــــــــــــــ

یزد

نشانی: میدان شهدای محراب – نرسیده به میدان ابوذر- دست راست بعد از داروخانه سهروردی- روبروی هنگ ژاندارمری- منزل مهندس خوشنام

مناسبت: بزرگداشت شعائر اسلامی – به دعوت سرکار خانم خوشنام

از  پنج شنبه ۲۸  آذر  تا یک شنبه ۱  دی ماه – چهار شب-

شب ها از ساعت نوزده و سی دقیقه تا بیست و ده دقیقه.

موضوع: عینیت یافتن گوهر دین در جامعه – مهم ترین شیوه ها برای دفاع از گوهر دین-

چکیده: این مقوله را بحثی پیچیده می یابم که به ضرورت نیاز جامعۀ معاصر به آن تن داده ام و برای بازگویی و جستجو در زوایای آن رنج مضاعفی را بر خود هموار ساخته ام. امر ستیزه با دین تاریخچه ای دراز دارد. در تاریخ معاصر غرب و نیز تاریخ معاصر کشور ما یکی از بزرگ ترین جریان های ستیزه گر با دین و معنویت، فلسفۀ مارکسیستی-کمونیستی بود. دکتر تقی ارانی را که آذر ماه یادآور سرنوشت وی و گروه موسوم به ۵۳ نفر از همراهان اوست، باید بزرگ ترین و علمی ترین چهرۀ ستیزه گر با دین در تاریخ معاصر ایران پس از مشروطیت بر شمرد. نوشته های دکتر ارانی در رد فلسفی مبانی دین و اثبات اندیشه های مارکسیتی در سطح خاورمیانه عربی و کشورهای اسلامی کم مانند بوده است. این حرکت با چاشنی سیاست مبارزه با رژیم شاه بر قدرت تخریبی آن می افزود. حزب توده پرچم دار این جریان و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی حامی آن بود. به یقین اگر در برابر این هجوم بی امان، جریان دفاعی قدرتمندی که اندیشمندان نوگرای حوزه و روشنفکران مسلمان دانشگاهی آن را رهبری می کردند حضور نمی داشت، بارو های دین و آیین در این سرزمین بسی آسیب های جبران ناپذیر به خود می دید. اسلام سنتی موجود و در حال احتضار، به جامانده از دوران قاجار و آسیب خورده در جریان های بیداری/آزادی غربی هرگز نمی توانست از خود دفاع کند و نسل های جوان را در دامان دین نگاهدارد. در این میانه کسانی چون علامه طباطبایی و شاگردانی چون استاد شهید مرتضی مطهری از حوزه و کسانی چون مهندس بازرگان و دکتر علی شریعتی از دانشگاه و خیل روشنفکران مسلمان توانستند در این باره سد دفاعی بسازند و حریم دین را حمایت کنند. قصد من اکنون آن نیست که چند و چون ستیزه گری با دین را در این دوران بازخوانی کنم. بلکه می خواهم بگویم که این جریان ستیزه گر هنوز در لایه های اجتماعی ما در جریان است و خود را بازآفرینی می کند و اشکال تازه ای را تجربه می کند.برای نمونه در تازه ترین ایمیلی که پیوند با دین ستیزی های معاصر دارد- و کم نیستند این گونه پاره نوشته ها- و به تازگی به دستم رسیده است به بهانۀ آمار درآمد سالانۀ بالای کلیسا به مسئلۀ دین و دینداری پرداخته و آن را از بنیان جعلی و برای دوشیدن مردمان خوانده است. دو مضمون از اول و آخر این نامه چنین است که دین اختراع بشر استثمار گر برای چاپیدن مردمان بوده و تاریخ آینده شاهد خواهد بود که بزرگ ترین استثمار گر تاریخ را انگلستان و…نمی توان خواند بلکه این دین بوده است که بزرگ ترین استثمارگری و استعمار گری را داشته است.

این بیراهه گویی بخشی از پرگویی مخالفان دین و معنویت در جامعۀ معاصر ماست. نگفته پیداست که آن چه حربۀ ستیزه با دین را تیزتز می کند نابسامانی جامعه دینداران و مدعیان دین است. برای فهم ناکارامدی دین برای دفاع از خود در وضعیت کنونی اش ، باید توجه داشت که دین در شکل کنونی سنتی اش به سه گونه کنش وابسته است. یکی گواهی دادن به دین است. به این صورت که فرد بگوید مسلمان است. یعنی اسلام شناسنامه ای را اعلام کند و تابعیت دینی خود را رسما اعلام کند. دوم این که مجموعه ای از اعتقادات دینی -به تفاوت افراد و با اندازه های کم وزیاد- را در ذهن داشته باشد. گاهی آن را مانند تلقین میت و در همان حد و اندازه ها بازگو هم بکند. سومین شکل آن پرداختن به مناسک دینی و ظواهر شرعی است. نماز و روزه و حج و مسجد و جماعت و اذان و تعظیم شعائر و سوگواری بر اهل بیت (ع) و …نمونه های آشکار این شکل سوم است. در فهم سنتی از دین همۀ زنده بودن دین به سه گانه های یاد شده مربوط می شود. اگر چه همواره سهم بخش سوم را پر رنگ تر می بیند. جمله های معروفی از بزرگان و شخصیت های دینی/فقهی می توان شاهد گرفت که برداشت بخش اعظم بزرگان کنونی بر این باور اند که فقط مناسک و ظواهر دینی می تواند برج و باروی دین و معنویت را از گزند ستیزه گران حفظ کند و کشتی دین را از امواج تند باد های برانگیخته برهاند. هر چند شکی نیست که دین در مناسک و ظواهرش خود را آفتابی و عیان می تواند کرد اما مسئلۀ بقا و پایداری دین مقوله ای فراتر از نمایش دین است. …

این شب ها پس از سخنان من نوبت به گفتار جناب آقای دکتر حسین فریدونی می رسد. این جانب با دکتر فریدونی هم چنان که افتخار هم استانی بودن را دارم که هر دو از استان همدانیم. او از شمال الوند شهر همدان و من از جنوب الوند، شهرستان تویسرکان. علاوه این که هر دو به حوزۀ معارفی خراسان، یعنی مکتب تفکیک پیوست داریم. با این تفاوت که او از حوزۀ شاگردان مرحوم آیت الله خلبی (تولایی)  و من از حوزۀ مستفیدان از مشرب صاحب الخیات جناب علامه محمد رضا حکیمی هستم. شب آخر که فرصتی برای من هست ان شالله در مجلس جناب فریدونی به استفاده و استماع خواهم نشست.

 

 

 

بایگانی موضوعات گذشته