شهر های کوچکِ زیبا را دریابیم!

به تو سلام می کنم،

کنار تو می نشینم،

و در خلوت تو شهر بزرگ من بنا می شود!

(شاملو)

نبود ترافیک یا کم بودن آن یکی از امتیازهای بزرگی است که هنوز برخی شهر های کوچک در کشور، بحمد الله از آن برخوردارند. مانند شهر سرکان و توی که زادگاه من است.  به همان اندازه که ترافیک در شهر های بزرگ سبب مشکلات روحی و جسمی برای همشهریان می شود، حذف ترافیک و بلکه نبود ترافیک به سهم بیشتری در سلامت روح و جسم ساکنان شهر تأثیر مثبت دارد. آلودگی صوتی، آلودگی هوا، استرس و دلهره آفرینی، و به ویژه اتلاف وقت ؛ بخش هایی از آثار ویرانگر ترافیک در محیط های شهری است که شهرها در روند توسعه ی ناپایدار با آن رودر رو می شوند. روش معمول –و البته غلط – بر این بوده است که مراکز دست اندر کار به امر توسعه نامتوازن و ناپایدار مشغول می شوند تا روزی که ناگهان با افزایش جمعیت و زیاد شدن ماشین ها در سطح شهر رو برو خواهند شد؛ تا وقتی که مسیر ها به کلاف سر در گم شبیه می گردد و کوچه ها و خیابان های شهر به پارکینگ بزرگی تبدیل می شود و کار از کار می گذرد ، آنگاه تازه به فکر چاره جویی می افتند.

نکته ی دارای اهمیت این است که گویا همگان این قاعده را از یاد برده اند که همواره پیشگیری از درمان و اصلاح، پر ارزش تر است. قاعده ای که در مسایل اجتماعی نیز جاری است. قبل از اتفاق ناخوشایندی که شاید روزی خواهد افتاد باید همیشه به مردم یک شهر کوچک، یادآور شد که ترافیک چه عوارضی دارد تا مردم خود نیز در صدد چاره کار برآیند. از تقویت و تجهیز وسایل نقلیه عمومی سبک و ترغیب به استفاده از آنها و ساماندهی آن، تا دعوت مردم به پیاده روی در مسیر های کوتاه که در شهر های کوچک امری قابل دسترسی است و تا تشویق به استفاده از دوچرخه (یاد جلال به خیر و شهر دوچرخه ها…) و رواج فرهنگ آن ، و…تا بخش مهم تر که عبارت است از بیم و حذر دادن مردم در استفادۀ بی اندازه از خودروی شخصی و فرهنگ های غلط ماشین سواری، مانند گردش بیهوده با خودرو در شهر و بنزین سوزی و آلوده سازی هوای پاک در چنین شهرهای مصفایی؛ یا گردش کاروران عروسی که متاسفانه با آلودگی های صوتی و نوری و انفجار فشفشه های شیمیایی همراه میشود.

اگر در فرهنگ شهری، چنان شد که نوع خودرو معیار شخصیت گردید، طبعا باید انتظار مشکلات نمایش خودرو را نیز شاهد بود.  از همۀ آن چه که گفته شد به هم ریختن محیط زیست و تخریب پیکره طبیعی دشت ها و دامنه های کوهساران با ایجاد جاده های جهنمی به نام و بهانه جاده های عشایری! و سپس جولاندهی آدم های خیره سر و کشاندن خودرو ها تا عمق سبزه زارها و تباه کردن هزاران بوته ی گل و سبزه های وحشی و به هم ریختن زیست طبیعی حشرات و لانه های جانوران و آشیانۀ پرندگان؛ آنهم  به بهانۀ گردش در طبیعت، نیز یکی از همین گونه خرده فرهنگ های غلطی است که دامنگیر مردم ما در شهرهای کوچک می شود. از آثار چنین تخریب های گسترده ای تنها در مرداد ماه سال کنونی، آتش سوزی عمدی و شبه عمد توسط کشاورزان یا گردشگران طبیعت در شهرستان تویسرکان ( اینجا  و   اینجا ) و استان همدان است. در تویسرکان هکتار ها مساحت از پوشش طبیعی دامنه های کوهستانی در دو فقره دچار آتش سوزی گردید و نابود شد. در همدان نیز مراتع وسیع «حیدره» در ماه گذشته به سرنوشتی غم انگیز دچار گشت.

 پس درمان درد را پیش از وقوع باید آغاز کرد و بر آگاهی همشهریان در باره ی معضل ترافیک، از پیش، هشدار داد و آنان را به پیشگیری از این آسیب فراخواند. در این باره دوستان همراه را به خواندن گزارش کوتاهی که در ادامه می آید فرا می خوانم. این گزارش، کوششی بجاست در این زمینه و عوارض بیماری زای ترافیک را تا حدودی یادآوری می کند.

آثار ترافیک بر فیزیک بدنی افراد تاریخ انتشار: ۹۴/۰۳/۱۴ ۱۹:۳۵ _قرار گرفتن در معرض سر و صدا و هیاهوی ترافیک بر روند چاقی و افزایش چربی در نواحی مختلف بدن تاثیرگذار است. «ترافیک» یکی از پدیده‌هایی است که به نظر می‌رسد هیچ جنبه‌ی مثبتی نداشته باشد، البته مگر این که صاحب یک کمپانی عظیم نفتی باشید یا از شنیدن صدای بوق و داد و فریاد در خیابان خوشتان بیاید! حالا یک دلیل جدید هم به تمام دلایلی که باعث می‌شوند از ترافیک سنگین خیابان‌ها متنفر باشیم اضافه شده: دانشمندان به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد ترافیک می‌تواند موجب افزایش وزن و چاقی در ناحیه‌ی میانی بدن مانند شکم شود. تحقیقات جدید نشان داده‌اند قرار گرفتن در معرض سر و صدایی که توسط خودروها، قطارها و هواپیماها ایجاد می‌شود می‌تواند موجب چاقی شود. یک مؤسسه‌ی تحقیقاتی سوئدی از سال ۱۹۹۹ تاثیر آلودگی‌های صوتی محیطی را بر ۵۰۷۵ نفر از ساکنان شهر استکهلم مورد بررسی قرار داد. نتایج آزمایشات پزشکی این افراد علاوه بر عادات کاری و سلامتشان نیز در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ از طریق پرسشنامه‌هایی جمع‌آوری شد. نتایج این بررسی نشان داد که افرادی که به طور دائم در معرض یکی از این سه نوع آلودگی صوتی محیطی با شدت حداقل ۴۵ دسی‌بل قرار دارند، تا ۲۵ درصد بیش از دیگران در مرض چاقی نواحی میانی بدن قرار دارند و در صورتی که در معرض صدای هر سه گروه این آلودگی‌ها باشند این میزان ممکن است به دو برابر هم برسد. این چاقی برای زنان در ناحیه‌‌ی شکم و برای مردان در ناحیه‌ی ران بیشتر از دیگر قسمت‌ها بود. البته این نتایج به این معنا نیست که قرار گرفتن در معرض سر و صدا و هیاهوی ترافیک به طور مستقیم موجب چاقی و افزایش چربی در نواحی مختلف بدن می‌شود، بلکه گمان می‌رود استرس ناشی از قرار گرفتن در این وضعیت و هورمون کورتیزول اصلی‌ترین دلایل این افزایش وزن باشند: استرس موجب می‌شود بدن ترشح هورمون کورتیزول را به عنوان مکانیسم دفاعی افزایش دهد و هر چه مدت زمانی که سطح کورتیزول در بدن بالا می‌ماند، طولانی‌تر باشد تمایل فرد به خوردن غذاهای چرب نیز افزایش می‌یابد و به این ترتیب ترافیک می‌تواند موجب افزایش وزن شود. (www.khorasannews.com/OnlineNews.aspx?newsid=1670885)