منبرهای بهمن ماه ۱۳۹۶

منبرهای بهمن ماه ۱۳۹۶

_____________________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ میبد، خیابان قاضی میر حسین، میدان مهدیه ، مهدیه میبد
مناسبت درگذشت جوان ایمانی شادروان مجید عباسی

? یکشنبه اول بهمن ماه ۹۶
ساعت: ۱۸:۱۵ تا ۱۹

موضوع:
آخرت؛ دور افتادن عقیده عمومی از عقیده قرآنی

☀

__________________

‍ ‍ ‍ ? پژوهش های دینی بنیانسازند و همواره مبانی عقاید و ایمان و رفتار اهل ایمان را پشتیبانی می کنند و اگر به درستی انجام گرفته باشند به استواری بنای ایمان خواهند افزود. تعبیرهای “اهل التحقیق”و “اهل المعرفه” و “اهل الیقین” و مانند اینها که برگرفته از سنت اسلامی شیعی است و امروزه تقریبا به مالکیت اختصاصی -البته نامقبول- اهل عرفان درآمده، به گونه ای روشن، کنکاش های فردی و جمعی در مباحث دینی را پوشش می دهد و تحقیق های علمی و استدلالی و توصیفی در حوزه دیانت را زیر چتر خود دارد. با این وصف، پیداست که پرداختن به کار تحقیق در حوزه دین را باید عملی عبادی و بلکه از بالاترین عبادت ها فهمید و انگیزه قربت الهی و طلب اجر و پاداش خداوند را در انجام آن، در نظر گرفت و آن را به مثابه وظیفه ای توسلی و تکلیفی معنادار در فرهنگ دینی شناخت. در سایه چنین اعتقاد و باوری است که آثار معنوی پژوهشگری خالصانه، بر جان و دل باورمندان آگاه اشکار می شود و باغستان هستی آنان به میوه های گوارا بارور می گردد. درخشش معارف الهی بر دل هایی پیوسته می تابد که با شکیبایی و بردباری، زاهدانه و بی چشمداشت، در مسیر دست یابی به حقایق، کوشیده اند. گزارش های بیشماری از زندگی رهروان در این مسیر نورانی در دست است که نشان از سلوکی بودن آن دارد. از بیداری ها و خواب های شگفت تا تجربه های روشن عرفانی به پاس گام هایی که مخلصانه و بی ریا در این وادی برداشته اند.

? بیست و دومین جلسه پژوهش های دینی یک

یکشنبه اول بهمن ماه ۹۶
ساعت ۱۹ تا ۲۰؛۳۰

دستور جلسه؛
۱٫ بررسی کارهای انجام شده در هفته اخیر
۲٫ گزیده خوانی
۳٫ پاسخ به پرسشها
مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) میبد، اتاق پژوهش

? بزرگ ترین توسل ها در زندگی ما توسل به روحانیت معصوم (ع) است. یعنی در آویختن به شاخسارهای معرفتی آنان. شایسته است که پژوهشیان جان اگاه و خدا جو، از توسل به ارواح مقدسین برای کشف حقایق، غفلت نکنند و حاصل کار خود را به آنان پیشکش نمایند و بکوشند به چراغ هدایت آنان راه بپیمایند و از زمزمه ی عشق و محبت با اولیای خدا، مدد و یاری بگیرند.
?آگاهی: جلسه عمومی نیست.

_________________

میلاد بانوی خردمند زینب بزرگ مبارکباد.

در تاریخ بشر، زنی همانند زینب(س) در عدالتخواهی، پایداری، آگاهی و ایمان نمی توان یافت، جز مادرش فاطمه(س)

_________________

‍ ‍ ‍? سخنرانی

? یزد، بلوار شهید صدوقی، کوچه هشتم، بن بست حضرت زهرا (س)
منزل جناب آقای خانی مناسبت سالگرد درگذشت مرحوم کاظم خانی

? از سه شنبه ۳ تا چهار شنبه ۴ بهمن ماه ۹۶

دو شب اول:
ساعت: ۱۹:۳۰ تا ۲۰:۱۵

موضوع:
زینب(س)؛ تکرار و تکثیر الگوی فاطمه (س)

_______________________

? نشست های تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه
? حسین انصاری

? موضوع:

اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه، با تاکید بر کتاب “الحیات” (جلسه نوزدهم)

? نیاز جامعه به محتوای نهج البلاغه بی پایان است ?
? زمان: سه شنبه ۳ بهمن ۹۶

ساعت: ۱۸ تا ۱۹

? خیابان شهید رجایی، کوچه اهل السادات، انتهای کوچه، فرعی راست، پلاک ۳۰، خانه دکتر قاسمی

_______________________

? همزمان با ایام خجسته میلاد بانوی خردمند زینب بزرگ و روز پرستار

شانزدهمین جلسه پژوهشهای دینی ۲

چهارشنبه ۴ بهمن ۹۶

? ساعت ۱۸ تا ۱۹:۱۰

? خانه دکتر قاسمی، پلاک ۳۰٫

دستور جلسه؛
۱٫ آغاز دوره سوم
۲٫ جمعبندی کارهای انجام گرفته

???

? یادآوری: جلسه عمومی نیست.

____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ زارچ (یزد) خ پاسداران، محله کاظمیه، مسجد حضرت ابوالفضل (ع)
مناسبت دومین سال درگذشت شادروان حاج محمد کریمی

? پنج شنبه ۵ بهمن ۹۶
ساعت: ۱۹:۳۰ تا ۲۰:۱۵

موضوع:
عواطف پدری،
بخش دوم؛ آسیب شناسی جایگاه پدران

☀ موضوع سال گذشته در این مجلس بخش اول “عواطف پدری، جستجوی نشانه های آن در سنت اسلامی شیعی” بود.

مدخلی از این بحث را پیش از این، سال گذشته گفته ام و بخشی از آن گفتار را نوشته ام. آن نوشته را در سایت “نگاه تازه” در آدرس زیر می توانید کلیک کنید و بخوانید.

?

____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، خ امام ره، حسینیه حظیره

مناسبت سالگرد شادروانان حاج سید عبد الحجه مشکاتی و بانو بی بی فخر السادات پور موسوی
? جمعه ۶ بهمن ۹۶
ساعت: ۱۹:۳۰ تا ۲۰

موضوع:

زینب (س)؛ تکرار و تکثیر الگوی فاطمه (س)

☀تلخیص و تکمیلی بر بحث پیش گفته

پس با زبان پر گله آن بضعه البتول
رو در مدینه کرد که یا ایها الرسول

این کشته فتاده به هامون حسین توست
وین صید دست و پا زده در خون حسین توست
این نخل تر کز آتش جان سوز تشنگی
دود از زمین رسانده به گردون حسین توست..

_______________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ تفت، محله شوده، حسینیه شوده

مناسبت درگذشت بانو حاجیه صفا یزدی نژاد، مادر صدیق گرامی و ایمانی جناب حاج علی آقای جماعتی
? صبح یکشنبه ۸ بهمن ۹۶
ساعت: ۹:۴۰ تا ۱۰:۲۰

موضوع:

☀دین عامه و بررسی نقش طبقات اجتماعی در آن(بخش اول)

____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، خ امام، خ شهیدان یعقوبی، حسینیه مسجد یعقوبی
برگزار کننده واحد فرهنگی مسجد

? از شنبه ۷ تا پنج شنبه ۱۲ بهمن ۹۶ ( ۶ شب)
ساعت: ۱۹:۴۵ تا ۲۰:۳۰

موضوع:
زمینه هایی دینی به سود اخلاق توسعه
_____________

هرگز حسد نبردم ، بر منصبی و مالی
الا بر آنکه دارد ، با دلبری وصالی…
(سعدی)

آغاز بارش برف در حریم دوست…
@menbar_ansari

____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، جنب باغ دولت آباد، حسینیه فردوس

مناسبت درگذشت بانو حاجیه صفا یزدی نژاد، مادر صدیق گرامی و ایمانی جناب حاج علی آقای جماعتی و عمه آقایان یزدی نژاد
? یکشنبه ۸ بهمن ۹۶
ساعت: ۱۹ تا ۱۹:۳۰

موضوع:

☀دین عامه و بررسی نقش طبقات اجتماعی در آن (بخش دوم)

_______________

‍ ‍ ‍ ?تحمیل هوس ها، آرزوها و آرمان ها بر وارسی از واقعیت ها نشانه ناپختگی در کار پژوهش است. این وضعیت بیشتر از هر بخشی در بررسی های تاریخی است که سایه سنگین خود را بر گزارش ها و تدوین و تحلیل های تاریخی می افکند و فضای موضوع پژوهش را غبار آلود می سازد. ریزگردهای هوسناکانه و ارمانگرایانه گاهی نفس تحقیق را به شماره می اندازد و قلب تپنده ی پژوهش را که روحیه بیطرفی و غیر جانبدارانه و پیورزانه است، دچار ایست می کند و از حرکت و پویایی باز می دارد. دچار شدن به این خصیصه، پژوهش سنتی و مدرن نمی شناسد و تا کنون از هر دو گروه تلفات گرفته و همواره برخی را گرفتار معایب خود ساخته است. کتاب هایی مانند”رؤیای خلوص” و “مکتب در فرایند تکامل” و “خرافات به مثابه ایدئولوژی…” نمونه های مدرنی برای این مقوله به شمار می روند که نتواانسته اند میان گزارش واقعبینانه و خواسته ها و اهداف خود تفکیک کنند و خیالات و آرمان های خود را بر واقعیت ها و دلایل و نتایج تحقیق، تحمیل نکنند و “مکتوبات” خود را فهرست “مطلوبات” خود نکنند و خوانش خود را از حقیقت بنویسند نه خواهشهایشان را.

? بیست و سومین جلسه پژوهش های دینی یک

دوشنبه ۹ بهمن ۹۶
ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۸

دستور جلسه؛
۱٫ گزارش نشست های جانبی در هفته اخیر
۲٫ گزیده خوانی
مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) میبد، اتاق پژوهش

? یکی از پزوهشگران معاصر در زمینه تاریخ می گوید: 《توجه داشته باشید افرادی هستند که کارهایی می‌کنند، اما اغلب بین سه چیز فرق نمی‌گذارند. اول این که ما چه چیزی داریم؛ یعنی واقعیت چیست. دوم این که ما دلمان می‌خواهد چه چیزی داشته باشیم؛ یعنی برداشت‌های خودمان را به واقعیت نسبت می‌دهیم که ما چنین و چنان هستیم. در اینجا ما بین خواسته‌های خود و واقعیت، فرق نمی‌گذاریم. سوم اینکه چه چیزهایی می‌خواهیم در آینده در این واقعیت جای دهیم که روی ما تأثیر بگذارد. اینجا ما در مقام یک مصلح هستیم اما باز درباره واقعیت موجود اظهار نظر می‌کنیم. اگر اسلام‌گرا باشیم، یا ایرانی‌گرا باشیم، در هر حال، علائق خودمان را در ارائه تصویر تاریخ اندیشگی مان از واقعیتی که هست تأثیر و تغییر شکل می‌دهیم. ما هوس‌های خودمان را به عنوان واقعیت فرهنگی و اندیشگی جامعه خودمان برجسته می‌کنیم.》

?آگاهی: جلسه عمومی نیست.

____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، خ امام، محله آبشور، کوچه روبروی مدرسه جیحون، مسجد زینبیه

مناسبت درگذشت شادروان محمد باقر پارساییان، فرزند مرحوم حاج نصرالله پارساییان و برادر شهید سعید، محمد جواد پارساییان.

درگذشت ایشان را به برادر آن مرحوم، صدیق ارجمند و کوشا و اهل فضل جناب آقای پارساییان تسلیت میگویم و برای ایشان و خانواده گرامی شان از خداوند مهربان صبر و پاداش فراوان می طلبم. اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات

? دوشنبه ۹ بهمن ۹۶
ساعت: ۱۹ تا ۱۹:۳۰

موضوع:
آفت عهدهای سست و سخنهای سخت

《خواهی که سخت و سست جهان بر تو بگذرد

بگذر ز عهد سست و سخن های سخت خود》حافظ
_____________

اصول مباحث جلسه پیشین(۱۸) نهج البلاغه:

مدخلی بر اصول کلی اقتصاد اسلامی:

د: تجارت و بازرگانی
؛….
۵ د. ربا، کوبیدنی بی امان
۶ د. نظارت فعال بر نرخگذاری ها
۷ د….

شرح مباحث را در فایل پیوست بخوانید. ?

مباحث-جلسه-پیشین۱۸-تفسیر-نهج-البلاغه-

___________________

یادآوری:
در دو شب پایانی(چهارشنبه و پنج شنبه۱۱ و ۱۲ بهمن) در حسینیه مسجد یعقوبی جناب آقای صدر لطف کرده و افاضه خواهند کرد.

____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، بلوار نواب، روبروی اداره پست شهید صدوقی، کوچه دانش پایه، مسجد محمدی
به دعوت جناب آقای رضایی، سالگرد اول پدر غلامرضا رضایی و سالگرد یازدهم مادر فاطمه پوررضوانی.
? از چهار شنبه ۱۱ تا جمعه ۱۳ بهمن ۹۶
ساعت: ۱۸:۴۵ تا ۱۹:۳۰

موضوع:
فاطمه (سلام الله علیها) شخصیت معیار

☀چکیده ی گفتارها؛
به استناد روایات معتبر اسلامی از شیعه و سنی، حضرت فاطمه (س) در راستی و درستی آزمایی ایمان و عمل، معیار و شاخصی الهی است که سبب راهنمایی و تاییدات الهی میشود. در این مجال از سه بخش در شاخصیت و سنجه بودن شخصیت آن بانو سخن گفته خواهد شد.
۱٫ عشق به پیامبر(ص)
۲٫ مسیر هدایت
۳٫ مسیر نجات

_____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️حجت آباد (رضوانشهر) مسجد حضرت صاحب الزمان (عج)
به مناسبت بیست و نهمین (۲۹) سالگرد درگذشت امام جمعه فقید اشکذر حجت الاسلام والمسلمین سید کاظم رضوی
? چهارشنبه ۱۱ و پنجشنبه ۱۲ بهمن ماه ۹۶

ساعت: ۲۰:۳۰ تا ۲۱:۳۰

موضوع:
تلاش علمای بلاد در پایداری فرهنگ شیعی

☀یادآوری؛ در دو سال گذشته نیز با موضوع ۱) “علمای بلاد، نقش ها و مشکلات پیرامون” و موضوع ۲) “مسئولیت علمای بلاد، بایدها و نبایدها” در همین مجلس یادبود سخن گفته ایم.
?

_________________

_اگر بخواهی…

– اگر بخواهی روی به جانب خداوند کنی و نیازت را به درگاه آن بی نیاز ببری، با خدای خود خلوتی داشته باشی و مناجاتی؛ اشکی در درگاه خدا بریزی و سوز و گدازی کنی، ناله ای از دل کشیده و آهی از جگر سوخته برآورده باشی؟…
پس زیارت آل یاسین بخوان

#مکتوب_سبز

_____________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️میبد، بیده، حسینیه و مهمانسرای حضرت فاطمه زهرا (س)
سوگواره ی ایام فاطمیه اول

? از شنبه ۱۴ تا جمعه ۲۰ بهمن ماه ۹۶
(به مدت هفت شب)

ساعت: ۱۸ تا ۱۸:۴۰
پس از اقامه نماز مغرب و عشاء

موضوع:

شب اول و دوم: ارزش مداومت بر تعظیم شعائر الهی
شب سوم؛ نیازهای امروز ما به الگوی فاطمی

____________________

‍ ‍ ‍?پیشکش؛

اللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَه وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بَنیها وَ سِرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ
برای برآورده شدن حاجات مهم که فرد در آن به حد استیصال و ناچاری رسیده باشد به شکلی که همه درها بر وی بسته شده است، دو رکعت نماز بخوانند و صلوات بر حضرت فاطمه زهرا(س) را که در بالا آمده است، پانصد و سی مرتبه تکرار نماید و حاجت خود را با زاری بطلبد.

اللّهمّ صلّ علی فاطمهٔ و أبیها و بعلها و بنیها [و السّرّ المستودع فیها] بعدد ما أحاط به علمک.
ترجمه: بارپروردگارا؛ درود فرست بر فاطمه و پدر بزرگوارش و همسر گرامی‌اش و فرزندان عزیزش [و آن رازی که در وجود او به ودیعه نهادی]، به شمار آنچه که دانش تو بر آن احاطه دارد.

ذکر یاد شده را به واسطه آیت الله شیخ عبدالجلیل جلیلی(ره) از عالم و فقیه فرزانه و سالک الی الله آخوند همدانی، رحمه الله علیه، نقل می نمایم. مرحوم آیت الله جلیلی تجربه ای از استجابت این نماز و صلوات داشتند که بسیار شگفت بوده و از عنایات خاصه حضرت فاطمه زهرا (س) است.
برخی در باره این ذکر از کتاب صحیفهٔ مهدیه چنین نقل کرده اند:《اگرچه این صلوات در کتب قدیمی وجود ندارد و از مرحوم شیخ انصاری(ره) شنیده شده، ولی به علت ارتباطی که آن بزرگوار با حضرت بقیهٔ الله ـ ارواحنا فداه ـ داشته‌اند، به احتمال قوی این دعا از حضرت صاحب‌الامر(ع) صادر شده است.》(صحیفهٔ مهدیه، اثر سیدمرتضی مجتهدی سیستانی، ترجمهٔ مؤسسهٔ اسلامی ترجمه، نشر حاذق، ص ۵۸۴.)

تصاویر و سروده ای از آیت الله جلیلی

______________________

‍ ‍ ‍ ? پژوهش در سرزمین شرقی ما در ادوار مختلف تاریخی، سرنوشتی موج خیز داشته است و پست و بلندی های زیاد را به خود دیده است به گونه ای که می تواند “تاریخ پژوهش” در جوامع شرقی را موضوعی جذاب و سودمند برای تحقیق کند. در طرح ساده و شتابزده ای از این موضوع میشود دریافت که در کشورهای ما در سده های نزدیک، پژوهش به دو دسته رسمی و غیر رسمی، قابل دسته بندی است.
اول، دسته رسمی، شامل بخش بزرگی از نوشته ها و کنکاش ها و تالیف هایی میشود که به دستور مقامات رسمی، از سلطان و وزیر و حکام ولایات -به تعبیر قدیم- انجام میگرفته و اهداف سیاسی یا اغراض اجتماعی و در بیشتر وقتها، مقصود و غرض شخص حاکم را برآورده می کرده است. حجم کارهای انجام گرفته در پژوهش های رسمی، به طور کلی بالاست هر چند که منحنی آن در دوره های مختلف، متفاوت است. البته گاهی کارهای غیر رسمی نیز به ضرورت یا مصلحت دید، در سیستم رسمی عرضه شده است.
دسته دوم، پژوهش های غیر رسمی است که به طور معمول بی توجه به حکومت و حاکمان، کار شده و به سامان رسیده است. همچنان که گاهی در مقام معارضه با حاکمیت برآمده و به ناچار، انجامش پنهانی از چشم قدرت بوده است.
اگر چه هنوز سنجش آماری دقیقی از شمار، کارکرد و میزان تاثیر گذاری این دو دسته و مقایسه آنها با یکدیگر در دست نیست اما حدس هایی می توان زد و تفاوت های آن دو را در؛ بازه زمانی انجام کار، ضرورت/ مفید بودن، هزینه بری، حجم و بزرگی کار، و در نهایت از همه مهم تر؛ میزان سپاس و تقدیر و ارجگذاری دانشیان و پژوهشیان نسبت به پدیداورندگان و کوشندگان است که باید مورد نگاه دقیق تر قرار بگیرد و سهم جامعه عمومی در این میان، براورد گردد.
از تفاوت/تبعیض های بزرگ اینکه کارهای رسمی و شخصیت های آن همیشه از پشتوانه رسانه ای و بسته های حمایتی ویژه برخوردار بوده و از انواع پشتیبانی های مناسب کامروا شده اند و در عوض، گروه غیر رسمی، با انواع موانع و هجوم و مخالفت ها دست به گریبان. فقدان نگرش فارغ از تبعیض/عدالتگرا در پژوهش های علمی اجتماعی، یکی از حلقه های مفقوده از زنجیری است که ارابه تمدن را به پیش می برد که بدون آن امید رسیدن به قله ها در آینده نزدیک، رنگ می بازد.

? بیست و چهارمین جلسه پژوهش های دینی یک

یکشنبه ۱۵ بهمن ۹۶
ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰

دستور جلسه؛
۱٫ تلاوت زیارت مبارک آل یاسین بزرگ
۲٫ رایزنی و گزارش نشست هفته اخیر
۳٫ گزیده خوانی؛ بانو ناهید احمدی
مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) میبد، اتاق پژوهش

? فاقرءوا ما تیسر منه؛ هر اندازه که دست می دهد از این خواندنی بخوانید! (سوره مزمل/۲۰)

?آگاهی: جلسه عمومی نیست.

____________________

اصول مباحث جلسه پیشین(۱۹) تفسیر نهج البلاغه

حسین انصاری

(مدخلی بر اصول کلی اقتصاد اسلامی)

[۱ د…و…]

۷د- احتکار

اندوهگنانه باید گفت که مسائلی از قبیل احتکار (در انگلیسی (hoarding، در اذهان بسیاری از معاصران ما در جامعه دینی امروز، دچار کهنگی فهم شده اند و بار بزرگ مفهومی خود را در کاربرد واژه، همراه ندارند و از بسیاری لایه های معنایی شان، خالی و تهی مصرف می شوند. اگر شما هم از کسانی هستید که دائرۀ معنای احتکار را محدود در حوزه کالا می دانید و تصور می کنید که معنی احتکار فقط حبس و انبار کردن کالا برای فروش گرانتر آنست باید خودتان را جزو همان ها بدانید که در بالا وصفشان گفته شد. همان ها که معانی و لایه های آن در ذهنشان دچار کهنگی فهم شده است. کاربرد واژه «احتکار» در متون احادیث شیعی نشان می دهد که این واژه  دو حوزه «احتکار منافع/خدمات» و «احتکار پول» (money-hoarding) را نیز فرا می گیرد. زیرا پول بخش بزرگی از خدمت یا کالای اقتصادی است که امکان احتکار به منظور افزایش سود دارد. اگر چه فقها و محدثان، مقوله «کنز/ گنج کردن» در زبان قرآن و سنت اسلامی را نوعی جداگانه از رفتارهای تحریم شده در احکام دینی می شمارند اما در نگاه دقیق تر، کنز، همان احتکار پول است که در روزگار معاصر دامنه وسیعی دارد و بسیاری از اقتصاد های موجود جهان را در باتلاق خود فرو برده و گاهی سبب رکود و بلکه در نهایت، فروپاشی اقتصادی میگردد.

….

در حالی که مؤلف الحیات مانند تنی چند از فقهای معاصر خود به وسعت دامنه موضوع احتکار عقیده دارد و در متن عربی الحیات به همه کالاها تصریح می کند و منافع (خدمات) را نیز بر آن می افزاید. هر چند چنانکه گفته شد از «احتکار پول» سخنی به میان نمی آید و در عبارات ایشان نیز عطف توجهی به این پدیده دیده نمی شود.

در آثار مفسران معاصر نیز دیده نشده است که آنان به پیوند آیه کنز با احتکار منافع و خدمات و پول تصریح کرده یا در آن باره سخن بگویند. البته مراجعان به ترجمه های تفاسیر بایدد ملاحظه کنند که گاهی مترجمان در ترجمه بی دقتی می کنند و سبب میشود تا به دلیل ترجمه های نادقیق، خوانندگان آرایی را از سر بی اطلاعی به مؤلفان نسبت دهند. یک نمونه از آنها در همین بحث احتکار پول است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان (ج ٩ – الصفحه ٢۵٠ ) ذیل آیه کنز هیچ برداشتی از آیه مذکور ندارد که به معنای احتکارپول باشد و از الفاظی مانند کنز و ادخار استفاده می کند که به معنای گنجینه کردن و ذخیره نمودن در فارسی است. با این وجود مترجم المیزان به دلیل سهولت و آسانگیری در ترجمه متن، با بی دقتی، عبارت “احتکار پول” را به کار می برد که در کلام علامه اثری از آن دیده نمی شود.

اکنون با در نظر گرفتن دو مقولۀ احتکار پول و احتکار منافع، آشکار می شود که تعریف احتکار به حبس و انبار کردن کالا یا خدمات نباید مقید به انگیزه گران شدن بهای کالا باشد زیرا انگیزه در اینگونه احتکارها فراتر از توقع برای افزایش قیمت کالاست. انگیزه های دیگری مانند انحصار توزیع یا تولید، افزایش قدرت بنگاه های اقتصادی، استفادۀ سیاسی با ایجاد بحران برای چانه زنی یا تصاحب قدرت ودولت، به طور معمول در ماجرای احتکار دخالت می کند و آن را از پدیده ای ساده و تک لایه خارج می سازد و در عوض، به یکی از پیچیده ترین رفتارهای اجتماعی اقتصادی تبدیل می کند.

در چنین نگرشی است که جایگاه آموزه های روایی در باره احتکار به ویژه در نگاه نهج البلاغه روشنتر می شود و هشدارها و توصیف ها به استنباط جامع تری می انجامد.

احتکار، زیان به جامعه‏ است

الإمام علی «ع»: … و ذلک (احتکار المنافع، السّلع، البضائع)، باب مضرّه للعامّه. «نهج البلاغه»/ ۱۰۱۷؛ «عبده» ۳/ ۱۱۰»

امام على «ع»: … این (احتکار کالاها و چیزهاى مورد نیاز جامعه)، براى همه مردم زیان دارد.

– احتکار، زیان به حاکمیّت‏ است

الإمام علی «ع»- فی العهد الأشتریّ: … و ذلک (الاحتکار) … عیب على الولاه. «نهج البلاغه»/ ۱۰۱۷؛ «عبده» ۳/ ۱۱۰»

امام على «ع»- در عهدنامه مالک: این (احتکار)، ننگى است براى والیان (عوامل حاکمیّت).

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۶۲۵-۶۲۶

-گرایش منفی و روانی بازرگانان به احتکار

الإمام علی «ع»: إنّ فی کثیر منهم (التّجار و المستوردین و أهل الکسب)، ضیقا فاحشا، و شحّا قبیحا، و احتکارا للمنافع … «نهج البلاغه»/ ۱۰۱۷؛ «عبده» ۳/ ۱۱۰»

امام على «ع»: بسیارى از ایشان (بازرگانان و واردکنندگان اجناس و اهل کسب و خرید و فروش)، سختگیریى فاحش و بخلى زشت دارند، و آنچه مورد نیاز مردم است احتکار مى‏کنند …

– دستور منع احتکار

النّبیّ «ص»- فیما رواه الإمام امیر المؤمنین فی عهده للأشتر النّخعیّ: …فامنع من الاحتکار، فإنّ رسول اللَّه «ص» منع منه. «نهج البلاغه»/ ۱۰۱۷؛ «عبده» ۳/ ۱۱۰»

پیامبر «ص»- به روایت امام امیر المؤمنین «ع» در «عهدنامه اشترى»: …جلو احتکار را بگیر، که پیامبر خدا «ص» از آن منع فرمود.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۶۳۱

-کیفری در خور احتکار

الإمام علی «ع»- فی العهد الأشتری: … فمن قارف حکره بعد نهیک إیّاه، فنکّل به، و عاقبه فی غیر إسراف. «نهج البلاغه»/ ۱۰۱۸؛ «عبده» ۳/ ۱۱۱»

امام على «ع»- در عهدنامه مالک: … هر کس پس از منع احتکار باز مرتکب این جنایت شود، او را کیفرى ده مایه عبرت دیگران؛ و به عقوبتش برسان، با رعایت حد.

* ظاهر این است که کیفر دادن محتکران بر حسب زمانها و مکانها و محیطها و اوضاع و احوال مختلف فرق مى‏کند، مثلا عقوبت ایشان در زمان جنگ با زمان صلح متفاوت خواهد بود، همچنین در دوران انقلاب با حالت عادى.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۶۳۳

۳- انفاق یا هزینه کردن برای جامعه

انفاق، واژه ای اسلامی است که اگر چه شامل معانیی چون احسان، بخشش، جود، می شود اما تعریف و تبیین خاص خودش را در نگاه اسلامی دارد و در متون قرآن و حدیث، به بخشی از حدود و شمول آن اشاره یا تصریح شده است. این واژه از نوعی  کارکرد میان حوزه ای برخوردار است به این معنا که هم در علوم چند گانه ای قابل بررسی بوده و می تواند از واژه های مبادی در آن علوم به حساب آید مانند دانش اخلاق(در هر دو شاخه نطری و عملی اش) و دانش فقه و دانش اقتصاد. بنا بر این نزدیکی و شباهت تعریف ها و موضوعات در این بحث با دانش های نامبرده دور از انتظار نیست.

انفاق، اصلی مبنایی

الإمام علی «ع»: أمسک المال بقدر ضرورتک، و قدّم الفضل لیوم حاجتک. «نهج البلاغه»/ ۸۷۱؛ «عبده» ۳/ ۲۳»

امام على «ع»: مال را به اندازه لازم براى خود نگاه دار، و فزونى را براى روز نیازت از پیش بفرست.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۶۶۸

همتای جهاد

الإمام علی «ع»: … اللَّه! اللَّه! فی الجهاد بأموالکم و أنفسکم و ألسنتکم فی سبیل اللَّه … «نهج البلاغه»/ ۹۷۸؛ «عبده» ۳/ ۸۶»

امام على «ع»: خدا! خدا! در باره جهاد در راه خدا، با مال و جان و زبان …

تاریخ اسلامی آن اندازه که با سوء استفاده از جهاد اسلامی و بهره برداری هایی که در سده های پیشین تاریخ از آن صورت گرفته آشنایی دارد؛ با استفادۀ ابزاری از انفاق و هزینه گذاری ریاکارانه و سیاستورزانه آگاه نیست. بیشترین آسیب شناسی ها در این باره به دایرۀ مفهوم اخلاقی «ریاکاری» محدود می شود و از بررسی کارکرد منفی “انفاق بازی” دنیاپرستان در بستر جامعه غفلت دارد. در حالیکه وقتی انفاق مالی همتای جهاد نفس شمرده شده است باید به قیاس تقارن، این نکته را دریافت که آنچه بر سر جهاد آوار شده است امکان طبیعی دارد تا بر بنیان لرزان انفاق نیز نیز فرو ریزد و بنای زیبای آن را ویرانه کند.

به همین دلیل، نویسندگان الحیات در اینجا یادآور می شوند که مواظبت بر این نکته دارای اهمیت است که نباید انفاق در راه خدا ابزاری برای گردنکشی و زیاده خواهی و سهم طلبی در جامعه دینی گردد. آنان با استشهاد به آیه های ۱۷ و ۱۸ از سوره حجرات – که از سوره های مدنی و ۹۸ امین سوره ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است و در آخرفهرست پیام آسمانی قرآن جای می گیرد- به احتمال بهره برداری نامطلوب از انفاق/ هزینه گذاری در جامعه اسلامی هشدار می دهند. «یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُوا، قُلْ: لا تَمُنُّوا عَلَیَّ إِسْلامَکُمْ بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَداکُمْ لِلْإِیمانِ، إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ*…؛ بر تو (اى پیامبر!) براى اینکه مسلمان شده‏اند، منّت مى‏نهند؛ بگو: براى مسلمان شدن خود بر من منّت منهید، بلکه خدا بر شما منّت دارد که شما را به راه ایمان راهنمایى کرد، (این واقعیّت را بپذیرید) اگر مؤمنانى راستینید* خدا نهان آسمانها و زمین را مى‏داند، و به آنچه مى‏کنید بیناست*».

سپس یادآور می شوند که در احادیث اسلامی نیز همین حقیقت تلخ، آشکارا گوشزد شده است. همان سخنی که در بحث ربا پیش از این از پیامبر(ص) آورده شد که به استناد آن سخن، پیامبر اکرم «ص» از گروهى از ثروتمندان مسلمان خبر داده است که با دین خود بر خدا منّت مى‏نهند، و در صددند نه تا حرامها را حلال کنند؛ امام على بن ابى طالب «ع»، «یا علیّ! إنّ القوم سیفتنون بعدی بأموالهم، و یمنّون بدینهم على ربّهم، و یتمنّون رحمته، و یأمنون سطوته، و یستحلّون حرامه بالشّبهات الکاذبه، و الأهواء السّاهیه، فیستحلّون الخمر بالنّبیذ، و السّحت بالهدیّه، و الرّبا بالبیع «نهج البلاغه»/ ۴۹۱؛ «عبده» ۲/ ۶۵»

اى على! پس از من، مردمان (مسلمانان) با اموالشان آزموده شوند، و براى دیندارى خود بر پروردگار خویش منّت نهند، و (با این وضع) رحمت او را آرزو دارند، و از سطوت او خود را در امان بینند، و با شبهه‏هاى کاذب و هواهاى اغفال‏کننده، حرام خدا را حلال شمارند، پس شراب را به نام نبیذ، و مال حرام را با عنوان هدیه، و ربا را با (کلاه شرعى در) معامله بر خود حلال کنند».

مؤلفان در این بخش از الحیات به اهمیت پیش آگاهی این دسته روایات تاکید کرده و نوشته اند: « و تو گویى که روزگار بار دیگر به حال اوّل بازگشته است، و زمان چیزهایى براى پسینیان پیش مى‏آورد که براى پیشینیان پیش مى‏آورد. هم اکنون نیز هستند کسانى که با پولهاى پرداخته خویش براى هزینه‏هاى دینى، بر خدا و دین خدا و اهل دین منّت مى‏نهند. و در همین هنگام که در آرزوى دست یافتن به رحمت خداى خویشند- به گفته پیامبر اکرم- از سطوت و گرفت او ایمنند، و به بهره‏کشى از مردمان مى‏پردازند، و بر سر راه هر دعوت یا اندیشه‏اى که ممکن است به احقاق حق محرومان و مزدوران بینجامد هر گونه مانعى ایجاد مى‏کنند، و حرام خدا را با شبهه‏هاى دروغین و هواهاى غفلت‏آمیز حلال مى‏شمارند. از آنچه پیامبر اکرم در وصف ایشان فرموده است معلوم مى‏شود که اینان همان واردکنندگان اجناس و سرمایه‏داران بازارى و کارخانه‏داران بزرگ و زمینداران و متکاثران و صاحبان اموال کلانند، نه ضعیفان امّت؛ پس در این حدیث نبوى رسیده از طریق علوى، نیک بیندیش تا به امرى بس شگفتى‏زاى برسى، زیرا که پیامبر اکرم «ص» در روزگاران گذشته از چیزهایى خبر داده است، که از صاحبان اوصاف یاد شده، در هر زمان و مکان مشاهده مى‏شود!»

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص:۶۷۶-۶۷۸

____________________

? نشست های تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه
? حسین انصاری

? موضوع:

اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه، با تاکید بر کتاب “الحیات” (جلسه بیست و یکم)

? نیاز جامعه به محتوای نهج البلاغه بی پایان است ?
? زمان: دو شنبه ۱۶ بهمن ۹۶

ساعت: ۱۹:۴۵ تا ۲۰:۴۵

? خیابان شهید رجایی، کوچه اهل السادات، انتهای کوچه، فرعی راست، پلاک ۳۰، خانه دکتر قاسمی

________________

گزارش تصویری از جلسه ۲۱ ام

_____________________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪یزد، بلوار امام رضا ع (حسن اباد مشیر) خ شهدای حسن آباد، کوچه نوزدهم، منزل جناب آقای حسن آبادی

به مناسبت سوگواری ایام فاطمیه اول
? سه شنبه ۱۷ تا پنج شنبه ۱۹ بهمن ۹۶

ساعت: ۲۰ تا ۲۰:۳۰

موضوع:

نیاز های امروز ما به الگوی فاطمی
____________________

_۔ اگر بخواهی با زنده ترین انسان، پاکترین موجود، خدایی ترین
بنده و زیباترین پیشوا، سخن بگویی، درد دل کنی و راز بگویی؛ گوش بسپاری و بیاموزی، سر تا پا چشم باشی و ببینی همه هستی را، جسم و جانت را به گرمی آفتاب غایب بسپاری و اشک و حالی داشته باشی؛ ارادتی بنمایی و
سعادتی ببری، یادی از او کنی و لب به نام او شیرین ….

– پس زیارت آل یاسین بخوان

#مکتوب_سبز

__________________

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪یزد، صفائیه، کوی اساتید دانشگاه. کوچه ادب ۱، منزل جناب آقای منتظری

به مناسبت سوگواری ایام فاطمیه
? یکشنبه ۲۲ تا پنج شنبه ۲۶ بهمن ۹۶

ساعت: ۲۰ تا ۲۰:۴۵

موضوع:

تربیت های مدنی در قرآن و سنت

☀این گفتار ها در پی آن است تا طرحواره ای از آموزش های قرآن و سنت اسلامی شیعی را در جهت تربیت تمدنی، بازخوانی و وارسی کند. پیشفرض های پذیرفته در این بحث عبارتند از باورمندی به ۱)نقش برجسته ی پیامبران در تمدن انسانی، ۲) نقش پیامبر(ص) و قران در برآمدن تمدن اسلامی و شکل گیری آن، ۳) اینکه مدینه النبی در عصر حیات پیامبر، نمونه عینی از نخستین دستاورد اسلام در زمینه شهرنشینی مبتنی بر آموزه های اسلامی است. گام های چهارگانه پیامبر (ص) در تحقق این مهم عبارتند از: بنیاد نهاد اجتماعی مسجد، تبیین نهاد اهل بیت (ع)، پایه گذاری قوانین حقوقی و کیفری، ایجاد وحدت رویه قضایی مبتنی بر عدالت.
در تربیت های مدنی قرآن و سنت اسلامی شیعی، به آموزش های مؤکدی در باره “التزام به قوانین الهی” در آیاتی از قرآن مواجهیم. مانند: و من لم یکم بما انزل الله فاولئک هم الکافرون” هر که بر مبنای وحی آسمانی خداوند، حکم نکند، کافر به رسالت است. حاصل این تربیت ها التزام به احکام و قوانین الهی در جامعه است به اینکه همه در برابر قانون الهی یکسان اند و هیچکس یا جایگاهی فراتر از این احکام نیست. همچنان که قران در آیات دیگری، رفتارهای مخالف با قانون الهی را به مرز شکنی و متجاوز بودن، توصیف می کند.
در این تربیت ها به “اموزش دگرخواهی” پیوسته دعوت میشود که از زیربناهای اخلاقی برای داشتن یک جامعه متمدن است و بدون آن نمیتوان به توسعه ماندگار، امید داشت. مجموع آیات و احادیث بیشماری که به انفاق، احسان، صدقه، وقف، ایثار و امثال این رفتارها دعوت می کند، در حقیقت دعوت انسان به تربیت جدیدی است که در ان دگرخواهی بر جای خودخواهی نشسته باشد. الجار ثم الدار، فاطمه(س) کلیشه ای در سنت شیعی است که نام و نشان اهل بیت(ع) را جاودانه کرده است.

___________________

‍ ‍ ‍ ? پژوهش های رسمی و غیر رسمی، هر یک به گونه ای آسیب پذیرند و دچار آفت، که شناخت و آگاهی از آنها علاوه بر درک درست تاریخ پژوهش، برای پژوهشگران راهگشاست. برخی از آفات پژوهش رسمی اینهاست: ۱) دستوری بودن به همان معنای فرمایشی بودن متداول. این پژوهش ها همواره از بالا و به فرمان و بر پایه بخشنامه ها صورت می گیرد و نیاز سنجی و ضروری بودن در آنها اولویت ندارد. ۲) آماری بودن است به اندازه ای که میزان ارزیابی کار پژوهش در اینگونه موارد به تعداد/شمار مقالات و کتاب ها محاسبه میگردد نه میزان راهگشایی و تاثیر گذاری. ۳ ) تکراری و تقلیدی بودن. ممکن است شاهد باشید که میلیون ها کلمه در مقاله ها و کتاب های تکراری در باره یک گفتمان غیر ضروری بنویسند در حالی که به ناقدان آن اجازه نشر هیچ مقاله با کتابی داده نشود و یک طرفه و مکرر به تکثیر همان موضوع همت بگمارند. کاری که جز انباشت کاغذ یا اشغال فضای دیجیتال، حاصل قابل قبولی ندارد. بجز این سه، آفات درشت و ریز دیگری نیز ممکن است گریبانگیر پژوهش های رسمی بشود که نباید از آنها غافل گشت.

? بیست و پنجمین جلسه پژوهش های دینی یک

دوشنبه ۲۳ بهمن ۹۶
ساعت ۱۶:۳۰تا ۱۸

دستور جلسه؛
۱٫ تلاوت زیارت مبارک آل یاسین بزرگ
۲٫ بررسی نقد کتاب
۳٫ گزیده خوانی
مجموعه فرهنگی امام صادق(ع) میبد، اتاق پژوهش

? پژوهش های غیر رسمی نیز گاهی دچار آفت هایی می شود که در آگهانی هفته آینده در باره آنها نوشته خواهد شد.

?آگاهی: جلسه عمومی نیست.

_______________

‍ السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، بلوار جمهوری، کوچه قبا، کوچه پشت مسجد قبا، منزل آقای ملک (دستاران)
از دوشنبه ۲۳ بهمن تا سه شنبه اول اسفند ۹۶

ساعت: ۱۸:۴۵تا ۱۹:۳۰

? موضوع
رفتارهای اعتقادی شیعه
(گزارشی توصیفی از مجموعه رفتارهایی است که بنا بر اعتقادات شیعه جزوی از ایمان و بلکه ثمره و محصول آن است. این رفتارها در متون معتبر شیعی با عناوین کلی و گاهی اصطلاحات خاص در مذهب تشیع، شناسانده شده اند. عنوان هایی مانند تسلیم، تکریم، توسل، تفدیه، تحبیب، وو…)
☀موضوع سال گذشته؛ “هدایت طلبی از مشکات فاطمه(س)”

__________________

اصول مباحث جلسه پیشین(۲۰) تفسیر نهج البلاغه

حسین انصاری

(مدخلی بر اصول کلی اقتصاد اسلامی)

[۱ د…و…] دنباله مباحث؛

پ-«کس نیارد زپس، تو پیش فرست»

الإمام علی «ع»: یا ابن آدم! کن وصیّ نفسک، و اعمل فی مالک ما تؤثر أن یعمل فیه من بعدک. «نهج البلاغه»/ ۱۱۹۹؛ «عبده» ۳/ ۲۰۹»

امام على «ع»: اى پسر آدم! خود وصىّ خود باش، و با مالت همان کار را بکن که دوست دارى پس از تو بکنند.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص:۶۹۳

ت-زاد معاد

الإمام علی «ع»: … إذا وجدت من أهل الفاقه من یحمل لک زادک إلى یوم القیامه فیوافیک به غدا حیث تحتاج إلیه، فاغتنمه و حمّله إیّاه، و أکثر من تزویده و أنت قادر علیه، فلعلّک تطلبه فلا تجده … «نهج البلاغه»/ ۹۲۲/؛ «عبده» ۳/ ۵۲»

امام على «ع»: … هنگامى که کسى از اهل فاقه را مى‏یابى که حامل زاد و توشه تو براى قیامت تواند بود، و فردا در جایى که به آن نیاز دارى به تو باز خواهد گرداند، فرصت را غنیمت شمار و بار را به او بسپار، و در روزى که مى‏توانى هر چه بیشتر بر او بار کن، که شاید در وقتى دیگر او را بجویى و نیابى …

الإمام علی «ع»: أمسک من المال بقدر ضرورتک، و قدّم الفضل لیوم حاجتک … «نهج البلاغه»/ ۸۷۱؛ «عبده» ۳/ ۲۳»

امام على «ع»: … از مال به اندازه‏اى که لازم دارى نگاه دار، و زیادى را براى روز نیازمندى خویش از پیش فرست …

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص:۶۹۴-۶۹۵

ث-مکارم دنیا و فضیلت آخرت

الإمام علی «ع»: … فمن آتاه اللَّه مالا فلیصل به القرابه، و لیحسن منه الضّیافه، و لیفکّ به الأسیر و العانی، و لیعط منه الفقیر و الغارم، و لیصبر نفسه على الحقوق و النّوائب ابتغاء الثّواب، فإنّ فوزا بهذه الخصال شرف مکارم الدّنیا، و درک فضائل الآخره، إن شاء اللَّه. «نهج البلاغه»/ ۴۳۲؛ «عبده» ۲/ ۳۳»

امام على «ع»: … هر کس خدا به او مالى داده است، باید با آن صله رحم کند (و به خویشان خود کمک رساند)، و خوان مهمانى نیکو بگستراند، و اسیر و گرفتار را رها سازد، و از آن به مستمند و وامدار بدهد؛ و براى درک ثواب، به پرداخت حقوق (واجب و مستحب) و کمک به هنگام بروز حوادث (سیل، زلزله، و …)، با خویشتندارى و تحمّل اقدام کند، که دست یافتن به این خصلتها، رسیدن به مکرمتهاى والاى دنیایى است، و فضیلتهاى جاودان اخروى، به خواست خدا.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۶۹۷

ج-جز آنچه انفاق کرده ای نداری

الإمام علی «ع»: و اعلم أنّ أفضل المؤمنین أفضلهم تقدمه من نفسه و أهله و ماله؛ فإنّک ما تقدّم من خیر یبق لک ذخره، و ما تؤخّره یکن لغیرک خیره. «نهج البلاغه»/ ۱۰۶۹؛ «عبده» ۳/ ۱۴۲»

امام على «ع»: بدان که بهترین مؤمنان کسى است که جان و فرزند و مال خود را (در راه خدا) پیشاپیش بدهد، زیرا که هر مالى (و کار نیکى) که پیشاپیش فرستى براى تو اندوخته شود، و آنچه واگذارى خیر آن را دیگرى برد.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص:۷۰۰

چ-فرصت های آماده و بیم ازدست رفتن

الإمام علی «ع»- فیما أوصى به أبنه الحسن: و اغتنم من استقرضک فی حال غناک، لیجعل قضاءه لک فی یوم عسرتک. «نهج البلاغه»/ ۹۲۲؛ «عبده» ۳/ ۵۲»

امام على «ع»- از سفارشهاى او به امام حسن «ع»: کسى را که در حال بى‏نیازى تو از تو وام مى‏خواهد تا در روز تنگدستى تو باز پس دهد، غنیمت بشمار.

الإمام علی «ع»: یا ابن آدم! کن وصیّ نفسک، و اعمل فی مالک ما تؤثر أن یعمل فیه من بعدک. «نهج البلاغه»/ ۱۱۹۹؛ «عبده» ۳/ ۲۰۹»

امام على «ع»: اى پسر آدم! خودت وصىّ خود باش، و با مالت کارى بکن که دوست دارى پس از مرگت بکنند.

الإمام علی «ع»- لابنه الحسن: یا بنیّ! لا تخلّفنّ وراءک شیئا من الدّنیا، فإنّک تخلّفه لأحد رجلین: إمّا رجل عمل فیه بطاعه اللَّه فسعد بما شقیت به، و إمّا رجل عمل فیه بمعصیه اللَّه فشقی بما جمعت له، فکنت عونا له على معصیته؛ و لیس أحد هذین حقیقا أن تؤثره على نفسک. «نهج البلاغه»/ ۱۲۸۰؛ «عبده» ۳/ ۲۵۲»

امام على «ع»- به امام حسن «ع»: پسرم! پس از خود چیزى از مال دنیا بر جاى مگذار، که آن را براى یکى از دو کس بر جاى مى‏گذارى: یا کسى که با آن مال طاعت خدا مى‏کند و با آنچه مایه شقاوت تو شده است به خوشبختى مى‏رسد، و یا کسى که با آن معصیت خدا مى‏کند، و با آنچه براى او جمع کرده بودى به شقاوت مى‏رسد؛ و در این صورت کمکى براى او در معصیت نیز بوده‏اى، پس هیچ یک از این دو، سزاوار آن نیستند که آنان را بر خود مقدّم دارى (و مال خویش براى ایشان گذارى).

الإمام علی «ع»: … فاللَّه، اللَّه، معشر العباد! و انتم سالمون، فی الصّحّه قبل السّقم، و فی الفسحه قبل الضّیق، فاسعوا فی فکاک رقابکم من قبل أن تغلق رهائنها، أسهروا عیونکم، و أضمروا بطونکم، و استعملوا أقدامکم، و أنفقوا أموالکم. «نهج البلاغه»/ ۶۰۷؛ «عبده» ۲/ ۱۳۶»

امام على «ع»: … خدا! خدا! اى توده‏هاى مردم! حال که سالم و تندرستید نه بیمار، و در گشایش هستید نه تنگدستى، براى گشودن بند از گردن خود (و رهایى از عذاب) بکوشید، پیش از آنکه اعمال گریبانگیر گردد (و گشودن ناممکن شود): چشمان خود را بیدار دارید (نماز شب بخوانید)، شکمهاى خود را لاغر کنید (روزه بگیرید)، براى کار خیر و کمک به مردم گام بردارید، و مالهاى خویش را انفاق کنید.

.                        الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۷۰۵-۷۰۷

ح-پیامد های ترک انفاق (دنیوی و اخروی)

الإمام علی «ع»: إنّ للَّه عبادا یختصّهم اللَّه بالنّعم لمنافع العباد، فیقرّها فی أیدیهم ما بذلوها، فإذا منعوها نزعها منهم ثمّ حوّلها إلى غیرهم. «نهج البلاغه»/ ۱۲۸۵؛ «عبده» ۳/ ۲۵۵»

امام على «ع»: خداى را بندگانى است که به آنان به خاطر منافع دیگر بندگان نعمت ارزانى داشته است، و تا زمانى که از آن نعمت به دیگران بدهند (یا در راه مصالح عام اجتماعى خرج کنند)، در دستشان باقى مى‏گذارد، و چون امساک ورزند آن نعمت را از ایشان مى‏گیرد و به دیگران مى‏سپارد.

الإمام علی «ع»: … لا حاجه للَّه فیمن لیس للَّه فی ماله و نفسه نصیب. «نهج البلاغه»/ ۱۱۴۶؛ «عبده» ۳/ ۱۸۰»

امام على «ع»: خدا را به آن بنده کارى (و توجّهى) نیست که از جان و مالش چیزى در راه خدا ندهد.

الإمام علی «ع»: فلا أموال بذلتموها للّذی رزقها … «نهج البلاغه»/ ۳۶۶؛ «عبده» ۱/ ۲۳۰»

امام على «ع»: … اموالى نبخشیدید در راه کسى که آن مالها را روزى شما کرد! …

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۵، ص: ۷۱۹-۷۲۱

[پایان جلد پنجم و آغاز جلد ششم الحیات والحمد لله]

خ-انفاق مال افزون بر نیاز

الإمام علی «ع»: طوبى لمن … أنفق الفضل من ماله. «نهج البلاغه» ۱۱۴۳، «عبده» ۳/ ۱۷۹»

امام على «ع»: خوشا به حال کسى که … مال اضافى خود را انفاق کند.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۶۴

د- آداب انفاق‏

الإمام علی «ع»: إیّاک و المنّ على رعیتک بإحسانک … «نهج البلاغه»/ ۱۰۳۱؛ «عبده» ۳/ ۱۲۰»

امام على «ع»:- از عهدنامه مالک : از منّت‏گذارى بر مردم، براى اقدام نیکى که کرده‏اى بپرهیز.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۷۹

ذ- جاهای درست و نادرست انفاق‏

الإمام على «ع»: و لیس لواضع المعروف فی غیر حقّه و عند غیر أهله من الحظّ فیما أتى، إلّا محمده اللئام، و ثناء الأشرار، و مقاله الجهّال، ما دام منعما علیهم؛ ما أجود یده و هو عن ذات اللَّه بخیل؟! فمن آتاه اللَّه مالا فلیصل به القرابه، و لیحسن منه الضّیافه، و لیفکّ به الأسیر و العانی، و لیعط منه الفقیر و الغارم، و لیصبر نفسه على الحقوق و النّوائب ابتغاء الثّواب … «نهج البلاغه»/ ۴۳۱- ۴۳۲؛ «عبده» ۲/ ۳۳»

امام على «ع»: آن کس که کار نیک (و احسان) را در جاى سزاوار آن و براى کسانى شایسته آن انجام ندهد، جز ستایش فرومایگان و تعریف بدکاران و آفرین نادانان بهره‏اى ندارد، آنهم تا هنگامى که آنان را از مال و نعمت‏ خویش بهره‏مند سازد؛ این گونه کس با این سخاوت، از بخشش در راه خدا بخل مى‏ورزد. بنا بر این، هر کس خداوند به او چیزى داد، صله رحم کند، مهمان به خانه ببرد، اسیر و بیچاره را آزاد کند، به مستمند و وامدار برسد، و خویشتن را- به منظور ثواب- براى اداى حقوق و رفع گرفتاریهاى مردم آماده سازد.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص:۸۷-۸۷

ر- حدّ انفاق‏

الإمام علی «ع»: ألا و إنّ إعطاء المال فی غیر حقّه تبذیر و إسراف، و هو یرفع صاحبه فی الدّنیا و یضعه فی الآخره، و یکرمه فی النّاس و یهینه عند اللَّه … «نهج البلاغه»/ ۳۹۰؛ «عبده» ۲/ ۱۰»

امام على «ع»: آگاه باشید که خرج کردن مال در راههاى نادرست تبذیر و اسراف است. و این گونه بذل و بخشش شخص را در (نظر مردم) دنیا بالا مى‏برد، و در آخرت پایین مى‏آورد؛ در نزد مردمان گرامى مى‏شود و در نزد خدا خوار …

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۸۹

ز-مبارزه با بخل و طرد قطعى آن‏

ز۱- بخل، جامع همه بدیها

الإمام علی «ع»: البخل جامع لمساوی العیوب، و هو زمام یقاد به إلى کلّ سوء. «نهج البلاغه»/ ۱۲۶۶، «عبده» ۳/ ۲۴۵»

امام على «ع»: بخل، جامع همه عیبهاى بد است، و افسارى است که آدمى با آن به هر بدیى کشیده مى‏شود.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۹۴

ز۲- سبب ننگ و بینوایى‏

الإمام علی «ع»: البخل عار. «نهج البلاغه»/ ۱۰۸۹؛ «عبده» ۳/ ۱۵۲»

امام على «ع»: بخل مایه ننگ است.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۹۶

ز۳- زندگى کردن چون فقیران و حساب پس دادن چون توانگران‏

الإمام علی «ع»: عجبت للبخیل یستعجل الفقر، الذی منه هرب، و یفوته‏ الغنى الّذی إیّاه طلب، فیعیش فی الدّنیا عیش الفقراء، و یحاسب فی الآخره حساب الأغنیاء. «نهج البلاغه»/ ۱۱۴۵؛ «عبده» ۳/ ۱۸۰»

امام على «ع»: از بخیل در شگفتم که براى رسیدن به فقرى که از آن گریزان است، شتاب مى‏ورزد، و به آن بى‏نیازى که خواستار آن است دسترسى پیدا نمى‏کند؛ در دنیا همچون فقیران زندگى مى‏کند، و در آخرت باید حسابى چون حساب ثروتمندان پس دهد.

* شیخ محمّد عبده مصرى در شرح این کلام مى‏گوید: «فقر چیزى است که تو را از رسیدن به آنچه نیاز دارى باز مى‏دارد، بخیل نیز به چیزى نیاز دارد و آن را فراهم نمى‏سازد، و حقّى را که بر او است ادا نمى‏کند، پس او نیز حال و وضعى همچون فقیران دارد و از هم اکنون فقیر است، با اینکه مى‏کوشید تا با جمع مال از فقر نجات یابد».[۱]

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۹۷

ز۴- مشورت با بخیل، نه!

الإمام علی «ع»: … و لا تدخلنّ فی مشورتک بخیلا، یعدل بک عن الفضل، و یعدک الفقر … «نهج البلاغه»/ ۹۹۸؛ «عبده» ۳/ ۹۷»

امام على «ع»: … در مشورت خود، هیچ بخیلى را دخالت مده، که تو را از بخشیدن مال باز مى‏دارد، و از فقیر شدن مى‏ترساند.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۱۰۲

ز۵- دوستى با بخیل، نه!

الإمام على «ع»: … و إیّاک و مصادقه البخیل، فإنّه یقعد عنک أحوج ما تکون إلیه … «نهج البلاغه»/ ۱۱۰۵؛ «عبده» ۳/ ۱۶۱»

امام على «ع»: … از دوستى با بخیل بپرهیز، که به هنگامى که بیش از هر وقت به او نیاز دارى تو را وامى‏گذارد.

ز۶- پیشوایى بخیل، نه!

الإمام علی «ع»: و قد علمتم أنّه لا ینبغی أن یکون الوالی على الفروج، و الدّماء و المغانم و الأحکام و إمامه المسلمین البخیل، فتکون فی أموالهم نهمته … «نهج البلاغه»/ ۴۰۷٫ «عبده» ۲/ ۱۹»

امام على «ع»: … خوب دانستید که: سزاوار نیست بخیل بر ناموس و جان و اموال و احکام مسلمانان ولایت یابد، و امامت آنان را عهده‏دار شود، و از این راه به چپاول اموال مردم بپردازد …

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۱۰۳

ز۷- ویران کردن دین و اجتماع‏

الإمام علی «ع»: إذا بخل الغنیّ بمعروفه، باع الفقیر آخرته بدنیاه. «نهج البلاغه»/ ۱۲۶۱؛ «عبده» ۳/ ۲۴۲- ۲۴۳»

امام على «ع»: چون غنى در نیکى و بخشش خود بخل ورزد، فقیر آخرت خود را به دنیاى خویش خواهد فروخت.

الحیاه / ترجمه احمد آرام، ج‏۶، ص: ۱۰۶

پاورقی:

[۱]  «شرح شیخ محمّد عبده مصرى» ۳/ ۱۸۰٫

_________________

? نشست های تفسیر موضوعی نهج‌البلاغه

? موضوع:

اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه، با تاکید بر کتاب “الحیات” (جلسه بیست و دوم)

? نیاز جامعه به محتوای نهج البلاغه بی پایان است ?
? زمان: سه شنبه ۲۴ بهمن ۹۶

ساعت: ۱۶:۴۵ تا ۱۷:۴۵

? خیابان شهید رجایی، کوچه اهل السادات، انتهای کوچه، فرعی راست، پلاک ۳۰، خانه دکتر قاسمی

گزارش تصویری

___________________

? شانزدهمین جلسه پژوهشهای دینی ۲

چهارشنبه ۲۵ بهمن ۹۶

? ساعت ۱۶:۴۵ تا ۱۷:۴۵

? خانه دکتر قاسمی، پلاک ۳۰٫

دستور جلسه؛
۱٫ دقایقی با عطر نام و یاد فاطمه سلام الله علیها
۲٫ بررسی مقالات
۳٫ گزیده خوانی

???
? یادآوری: جلسه عمومی نیست.
علاقه مندان به کار پژوهش و نگارش در زمینه مباحث دینی از طریق برگه “ارتباط با ما” در سایت “نگاه تازه” مکاتبه کنند.
?www.h-ansari.net

______________

‍ السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده

‍ ‍ ‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، بلوار جمهوری، کوچه سی ام، منزل آقای زارع
از چهارشنبه ۲۵ بهمن تا سه شنبه اول اسفند ۹۶

ساعت: ۲۱ تا ۲۱:۳۰

? موضوع
نیازهای امروز به الگوی فاطمی (س)
☀

ارسالی حاضران در مجلس های امشب

☀ ارسالی حاضران در مجالس امشب

______________________

? بابی انت و امی و نفسی لک الوقاء و الحمی
‌

? سخنرانی

? موضوع:پژوهشی در دعای ندبه
?جمعه ۲۷ بهمن ۹۶

?دعای ندبه: ساعت: ۷:۱۵ صبح
? سخنرانی:ساعت ۸ تا ۸:۴۰

♦️یزد خیابان دهم فروردین کوچه دروازه قصابها، مجتمع کوی تل

_________________

— اگر بخواهی آفتاب جمالش را وصف کنی و در مدح و ستایش او زبان باز کنی و مقامش را در خلوت دل زنده کنی؛ با وصفش خزان عمر را بهاری و بایادش چمن زندگی را ارغوانی کنی؛ از او بگویی و بسرایی و به نام او که نام همه اولیاء خداست، متوسل باشی…
– پس زیارت آل یاسین بخوان…

#مکتوب_سبز

_______________

‍ السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده

‍ ? سخنرانی

▪️ یزد، خیابان مهدی(عج)، کوچه فردوسی، کوچه کربلایی اکرمی، جناب آقای حاج صادق کربلایی اکرمی (فصیحی)
دوشنبه ۳۰ بهمن و سه شنبه اول اسفند ۹۶

ساعت: ۲۰ تا ۲۰:۴۰

? موضوع
بررسی فرامتنی خطابه های فاطمی (س)
همچون سال گذشته به عوض پرداختن به متن خطابه ها بر مسائل برون متنی تاکید خواهد شد که بر درک و دریافت بهتر مقاصد حضرت فاطمه سلام الله علیها از گفتارهای هدایتگر خود، در نطر داشته اند. مانند؛ ارزش وجایگاه بیان، نگاهی به خرده گیری ها در این زمینه، تحلیل گزاره ی “کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم”، اهمیت پس زمینه های پیشینی و پسینی مؤثر در پذیرش پیام،….
?موضوع سال گذشته(۹۵):

پژوهشی فرامتنی در باره خطابه فاطمه(س) در مسجد پیامبر(ص)
(در پیوند با دو مسئله حقوقی، فقهی ارث و دادرسی)

____________

? در حاشیه؛
بازتاب مطالب رسیده از شما سروران

@menbar_ansari

یادداشت یکی از شنوندگان ؛

سلام ، شبتان به خیر باشد
از ضبط گوشه ای از سخنرانیتان بسیار ممنونم. الهی که همیشه سالم باشید و بتوانید حق مراسم حضرت فاطمه (س) را ادا نمایید و ما نیز مستفیض گردیم. از مطلبی که در مورد اولویت حضرت حسنین و فاطمه (س)، با استفاده از شاهد آیه مباهله و ماجرای جنگ صفین فرمودید، بسیار استفاده بردم. و برایم جدید بود. التماس دعا

_________________

‍ السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده

‍ ‍ ‍ ? گفتار و گفتگو

▪️ یزد، صفاییه، ملاصدرا ۲۷، مقصودی (غیر عمومی)
دو شنبه ۳۰ بهمن ۹۶

ساعت: ۱۷ تا ۱۸

? موضوع
ارزش معنوی و چگونگی تاثیرگذاری رویکرد فضائلی به تاریخ زندگی فاطمه (س) در زیست مؤمنانه