زینب کبری(س)کاملترین زن پس ازفاطمه(س)

زینب (س) کاملترین زن پس از فاطمه(س)

عبداللطیف البغدادی از نویسندگان عراقی معاصر است که در کتاب «فاطمه و المفضّلات من النساء» یعنی «بانو فاطمه(س) و زنان برتر» در باره حضرت زینب (س) چنین می نویسد:
«لا یخفى إن أکمل امرأه فی الأمه بعد سیده النساء فاطمه هی ابنتها الصدیقه الصغرى زینب الکبرى، راجع ترجمتها فی کتاب زینب الکبرى، للشیخ جعفر النقدی، ولنا ترجمه لها فی کتابنا (دراسات موضوعیه فی الإمام الحسین وعشره محرم) فی الجزء الثالث..»
پوشیده نیست که کامل ترین زنان در امت اسلامی پس از فاطمه زهرا(س) فقط دختر ایشان، صدیقه صغری، زینب کبری است که برای شرح تاریخ زندگی او به کتاب « زینب الکبری» نوشته شیخ جعفر النقدی می توانند مراجعه کنند همچنین ما نیز شرح احوال زندگی ایشان را در کتاب «دراسات موضوعیه فی الامام الحسین(ع)» در جزء سوم آورده‌ایم…»
نویسنده همانجا در ادامه بحث به دو بیت از شاعر بزرگ عرب، متنبّی[۱] در اشاره به جایگاه زنان برتر استشهاد می کند.
فإن تکن النساء کمن ذکرنا
لفضّلت النساء على الرجالِ
فلا التأنیث فی اسم الشمس عیب
ولا التذکیر فخرً للهلالِ
– اگر زنان همانند زنی باشند که ما یاد کردیم،
– به یقین، زنان بر مردان برتری داده خواهند شد.
– پس دیگر نه تأنیث در نام «شمس» برای آفتاب، عیب است،
– و نه مذکر بودن برای «هلال» مایهٔ فخر.[۲]

هدایت یافته ای از نور وجود زینب(س)

معروف عبدالمجید، نویسنده و شاعر عرب معاصر از جمله کسانی است که در سالهای اخیر به مذهب شیعه اهل بیت(ع) تشرف یافته است. وی بسال ۱۳۷۱ ه‍.ق (هفتاد سال پیش) در یکی از شهرهای مصر به دنیا آمد. رشته زبان و ادبیات سامی را در دانشگاه الازهر خواند و سپس در رشته هنرهای سامی در دانشگاه رم در ایتالیا و سپس در زمینه هنر کلاسیک یونانی و رومی در دانشگاه های زوریخ سوییس و گوتینگن آلمان تحصیل کرد.
او به رهایی و هدایت خویش اکتفا نکرد بلکه پس از تحول اعتقادی اش همواره سعی داشته تا با نوشتن کتاب و مقالات و گفتگو و سرودن شعر در دفاع از حقانیت و درستی مذهب شیعه اهل بیت علیهم السلام بر بار و برگ عمر خویش بیفزاید و چراغی فرا راه جویندگان حقیقت بگشاید. تا کنون انتشار چندین کتاب و دفتر شعر در زمینه آرمان ها و عقاید شیعه، بخشی از حاصل خرمن عمر پربار او است. مانند دفتر شعر «بلون الغار…بلون الغدیر..؛ به رنگ غار…به رنگ غدیر…».
معروف عبدالمجید، در خلال قصیده ای بلند و رسا که در مدح حضرت معصومه (س) سروده است کوشیده تا بزنگاه تغییر و تحول اعتقادی خود را تا اندازه‌ای باز بنماید و نشان بدهد که از برکات بانوی بزرگ زینب(س) است که به بارگاه ایشان رسیده و لیاقت حضور در آستان آنان را یافته است.
أنا قادم من مصر أنزف حرقه * أخفی الشقاء وأکتم الآلاما
ودعت زینب غیر ناس فضلها * وهی العقیله کم رعت أیتاما
وهی التی فی الطف کم أبدت حجى * تحت السیوف وسفهت أحلاما
ومعی من السبط الشهید شواهد * علقتها فوق الصدور وساما
لی بالحسین وبالعقیله لحمه * کانت لنفسی فی الخطوب عصاما
شقت لی الدرب العسیر، وبددت * فی النازلات حلوکه وظلاما
فمضیت أبدع للولاء قصیده * وأوقع الألحان والأنغاما
…
– من از مصر می آیم و آتشی در سینه شعله‌ور دارم/ خشونت را پنهان می کنم و دردها را ناگفته می گذارم.
– با بارگاه زینب(س) در سرزمینم خداحافظی کردم بی آنکه فضیلتش را از یاد ببرم / همان بانوی خردمند که یتیمان بسیاری را سرپرستی کرده است!
– آن بانو که در کربلا خردمندی های بسیار، آشکار ساخت / زیر هجوم شمشیرها و آرزوهای دیگران را احمقانه خواند.
– همراه من از سبط شهید پیامبر، شواهدی است / که بر فراز سینه ام به نشانه آمیخته‌ام.
– مرا با حسین(ع) و با زینب(ع) نسبت و پیوندی است / که در دشواریها برای من تکیه گاه بوده است.
– و راه سخت را برایم گشوده است و من آغاز کرده‌ام / در نابسامانی ها، راه پیشرفت و توانمندی را.
– اینک به راه افتاده‌ام تا برای ولایت، قصیده‌ای نو بسرایم / و نغمه ها و آوازهایی تازه بسازم.
– ….

این شاعر مصری، شعرهای دیگری نیز در وصف بانوی بزرگ زینب، سلام الله علیها و بزرگداشت صبر و استواری ایشان دارد. یکی از شعرهای آزاد وی در باره آن بانو را ترجمه می کنم که به خوبی نشانگر درک و اندیشهٔ اجتماعی شاعر از رسالت زینب(س) در جامعه امروز کشورش مصر است.

صبر الحوراء زینب(س)
برای بردباری زینب(س)

مسموح أن تبکی کلیوباترا .. انطونیو
کلئوپاترا می‌تواند که بگرید بر آنتونیوس[۳]
فوق ضفاف النیلْ
روی موج های نیل
أمّا زینب فعلیها الصمتْ
اما زینب؟…تکلیف او سکوت!
علیها أن ترقص للموتْ
او باید که رقص مرگ کند
وأخوها فی الطفّ قتیلْ
همان گاهی که برادرش در کربلا کشته افتاده است
یا سیّدتی … یا زینب یا سیّدتی
ای بانوی من!…ای زینب! ای بانوی من
فی قاهرتی .. تجدین یزیداً یتحصّن بالقلعَهْ
در قاهره ام…یزید را می بینی که در قلعه پناه گرفته است.
یسکر فیها .. یتبوّل فیها ..
آنجا مست می کند…همانجا ادرار
ویصلّی فیها الجمعَهْ ..
و در همانجا نماز جمعه می گزارد…
لیست فی عنقی لیزید بیعه
بر گردن من تعهد بیعتی برای یزید نیست
کُلّ رجال مدینتنا ابنُ عقیل
همه‌ی مردان شهرما، فرزند عقیل اند
وجمیع نساء مدینتنا طوعَهْ
و همه‌ی زنان شهر ما، طوعه.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱] در باره متنبی نوشته اند که شیعه بود و با سیف الدوله حمدانی و خاندان حمدانی‌های شیعه در حلب مرتبط بود؛ و اشعار بسیاری در مدح آن‌ها سروده‌است. مقام ادبی او بدان پایه بلند است که از بزرگترین شاعران در تاریخ ادبیات عرب بشمار است و هیچ شاعری در میان اعراب، دیوانش مانند دیوان متنبی و شعر او مورد نقد و استقبال واقع نشده‌است و از این جهت با انوری و حافظ در ادبیات ایران قابل مقایسه است. این شاعر بزرگ به سن ۵۱ سالگی در میانهٔ سده چهارم در سال ۳۵۴ ق در یک درگیری به همراه فرزند و غلامش، مانند فارابی، فیلسوف معاصرش و مرتبط با سیف الدوله حمدانی، در نزدیکی بغداد کشته شد.

[۲] البغدادی، عبداللطیف، فاطمه و المفضّلات من النساء، ص ۱۰۰. همینجا یادآوری می کنم که این ابیات را مُتنبّی در رثای مادر سیف الدوله، گفته است و از او به بزرگی و آگاهی یاد کرده که نشان دهنده ی جایگاه اجتماعی و فرهنگی و سیاسی آن زن در روزگار خودش می تواند باشد. شخصیتی که امکان دارد به دلیل تشیع خاندان حمدانی ها بتوان رد پایی از آموزش ها و سنت های زنان اهل بیت علیهم السلام را در آن، سراغ گرفت. به هر حال مقان مقام این زن بلند بوده است تا جایی که سیف الدوله وصیت کرده بود که در کنار قبر مادرش به خاک سپرده شود که چنین هم شد.

[۳] آنتونیوس و کلئوپاترا نمایشنامه‌ای عاشقانه و تراژیک اثر ویلیام شکسپیر است. این نمایشنامه آنتونی سردار بزرگ رومی را چون عاشق دل باخته‌ای تصویر می‌کند که آنچنان در دام عشق کلئوپاترا، ملکه مصر، اسیر گشته که سلطنت و لشکرکشی و مسئولیت‌های دیگر خود را در مقام سرداری رومی به هیچ می‌شمارد. (